Trong những năm giữa thế kỷ XIX, khi cảng Hamburg tấp nập tàu hàng ra vào, cà phê xanh từ Nam Mỹ và châu Phi không chỉ được vận chuyển trong bao tải đay. Một số lô hàng đặc biệt được chứa trong những chiếc thùng gỗ sồi từng lưu giữ rượu whisky Scotland hoặc Ireland — những thùng đã trải qua hàng năm ủ rượu và ngấm đầy hương thơm mạnh mẽ.
1. Loại thùng được chọn
Những thủy thủ Hamburg ưa chuộng thùng gỗ sồi trắng châu Âu (Quercus robur) vốn dùng trong ngành whisky. Gỗ sồi trắng có cấu trúc vi mao quản dày đặc, giàu lignin và hemicellulose, vừa bền chắc cho đường biển dài ngày, vừa giữ lại được các hợp chất hương sau khi rượu đã được rút ra. Đặc biệt, thùng whisky lâu năm chứa nhiều lactone (tạo mùi dừa, gỗ), vanillin (mùi vani) và tannin — những hợp chất dễ truyền vào hạt cà phê xanh.
2. Lý do lựa chọn từ góc nhìn hàng hải
Với người đi biển, thùng whisky không chỉ chống ẩm tốt hơn bao tải, mà còn có khả năng “khử mùi” và ức chế vi sinh vật gây hỏng cà phê nhờ cồn thấm trong gỗ. Đồng thời, gỗ sồi có độ co giãn theo nhiệt ẩm, giúp hạn chế tình trạng nứt hoặc rò rỉ trong khoang tàu, nơi khí hậu thay đổi liên tục.
3. Quá trình “truyền hương”
Khi cà phê xanh nằm trong thùng, các phân tử hương từ thành gỗ bắt đầu khuếch tán vào hạt. Nhiệt độ và độ ẩm dao động trong hành trình thúc đẩy sự hấp phụ này. Chỉ cần vài tuần, cà phê đã có mùi rượu nhẹ; sau vài tháng, hạt cà phê xanh đã “ngấm” whisky đến mức khi rang, hương bùng nổ cùng tầng vị chocolate đặc trưng. Cafe Whisky trở thành sự giao thoa giữa Cà phê và rượu Whisky
4. Chọn thùng cũng là chọn hương
Thủy thủ lão luyện còn biết phân biệt mùi whisky từ các vùng khác nhau: thùng từ Islay cho hương khói và than bùn mạnh mẽ; thùng Highland mang vị trái cây khô và gia vị; thùng Ireland cho hương ngọt, dịu, gần với vani và caramel. Tùy lô hàng và thị trường, họ sẽ chọn loại thùng phù hợp để “tô màu” cho hạt cafe whisky
5. Di sản của sự tình cờ và tinh ý
Ngày nay, các nhà rang xay cao cấp tái hiện kỹ thuật này bằng cách ủ cà phê trong thùng whisky một cách có kiểm soát. Nhưng trong lịch sử, đó là thành quả của sự kết hợp giữa tính thực dụng của thủy thủ, khả năng tận dụng vật liệu sẵn có, và một chút nhạy bén trong cảm quan hương vị. Những chiếc thùng whisky ấy, vô tình, đã trở thành linh hồn của một phong cách cà phê Hamburg không thể trộn lẫn.
Cafe whisky Carroux

